ROBERT JOHNSON. LOVE IN VAIN

 

 

 

LOVE IN VAIN

ROBERT JOHNSON 1911 - 1938

 

 

 

 

 

MEZZO  -  RYSUNKI

JEAN-MICHEL DUPONT  -  SCENARIUSZ

KULTURA GNIEWU   2017

 

 

Kultura Gniewu to oficyna niszowa, ale równocześnie ważny gracz pośród wydanictw komiksowych. Przy czym pisząc "ważny gracz" mam na myśli jakość merytoryczną i wydawniczą proponowanych książek, a nie wysokość obrotów czy pozycję rynkową firmy.

Choć Kultura Gniewu działa od lat, dopiero niedawno zdecydowała się na publikację komiksów dotyczących muzyki. Trudno zrozumieć dlaczego, zwłaszcza że temat jest niezwykle nośny i popularny, szczególnie wśród młodzieży, głównego czytelnika takich wydawnictw. Były jakieś pojedyncze próby, ale dopiero teraz mamy do czynienia z naprawdę mocnym uderzeniem.

Love in vain. Robert Johnson 1911-1938 to historia życia jednego z najlepszych muzyków i śpiewaków bluesowych (według Erica Claptona - najlepszego). Jest zaliczany przy tym do grona najważniejszych artystów kultury popularnej XX wieku. Żył bardzo krótko bo tylko 27 lat i zdążył stworzyć zaledwie dwadzieścia dziewięć bluesów.

Zostały nagrane podczas dwóch sesji w 1936 i 1937 roku i wydane na płytach szelakowych na 78 obrotów. To o tyle ważne, że dyskografia Roberta Johnsona jest bardzo skromna, zarejestrowana na niezwykle nietrwałym nośniku. To w połączeniu z faktem, że był postacią dość tajemniczą, a życie stracił młodo i tragicznie, sprawiło że jego życiorys ma tak wielki potencjał mitotwórczy. Nawet nie wiadomo gdzie jest pochowany (ma trzy groby).

Za życia nie był bardzo znany, a sukcesy odnosił raczej umiarkowane. Dopiero niemal ćwierć wieku po śmierci Johnsona, w 1961 roku wytwórnia Columbia opublikowała album King of the Delta Blues Singers zawierający szesnaście utworów. Do dziś jest on uważany  za jedno z najlepszych i najważniejszych wydawnictw bluesowych w historii. Od tego czasu znaczenie i wpływy Roberta Johnsona stale rosły. Do wyznawców zaliczali się między innymi : jego uczeń Robert Lockwood Jr., Muddy Waters, Howlin' Wolf, Bob Dylan, Peter Green, Elmore James, Alexis Korner, John Mayall, Taj Mahal, James Cotton, Robert Plant, grupy Cream i The Rolling Stones by wymienić tylko niektórych.

Zatem wielki talent i krótkie, choć obfitujące w dramatyczne wydarzenia i zwroty życie, zakończone gwałtowną, tajemniczą śmiercią. Być może padł ofiarą zabójstwa. To wszystko sprawia, że biografia Roberta Johnsona to wymarzony materiał dla scenarzysty filmowego lub pisarza czy autora komiksów.

Love in vain to książka przygotowana bardzo starannie. Wydawca dokonał paru zabiegów archaizacyjnych, mających jeszcze bardziej podkreślić klimat epoki. Twarda oprawa jest stylizowana na stare wydawnictwo, łącznie z grzbietem udającym płótno. Do tego ładne, przypominające staroświeckie kroje czcionek w końcowej części  publikacji, gdzie pomieszczono oryginalne teksty siedmiu piosenek Johnsona wraz z ich polskimi przekładami. To same klasyki a są wśród nich: Cross Road Blues, Sweet Home Chicago, Come On in My Kitchen czy tytułowy Love in vain.

Wydaje się też, że twórcy komiksu czyli rysownik Mezzo (Pascal Mesemberg) i autor scenariusza Jean-Michel Dupont z sukcesem wybrnęli z zadania zmieszczenia tej niezwykłej biografii w tak krótkiej i ascetycznej formie. Biografii barwnej i bogatej, w której jest jednak wiele niewiadomych, domysłów czy może wręcz zmyśleń.

Książka ma format poziomego prostokąta co pozwoliło nadać opowieści charakter filmowy. W istocie ogląda się ten czarno-biały, bardzo ekspresyjny komiks jak bluesowy film noir. Jest wiele panoramicznych kadrów, a obrazy są tak komponowane, że przypominają pojedyncze klatki wycięte z celuloidowej taśmy.

Rysunki są plastycznie wysmakowane, a część z nich wyraźnie odbiega od komiksowej rutyny i może stanowić odrębne, w pełni autonomiczne grafiki. Niektóre, jak choćby już ten otwierający książkę są wyraźnie wzorowane na istniejącej, aczkolwiek bardzo skromnej ikonografii.

Scenariusz dobrze łączy się z rysunkami dając w sumie ciekawe, oryginalne spojrzenie na życie wybitnego twórcy, a przy okazji pokazuje kontekst historyczno-kulturowy Ameryki tamtych czasów, mając w tle takie zjawiska jak niewolnictwo, rasizm, bieda, wyzysk, przemiany społeczne i obyczajowe. Życie Roberta Johnsona przypadło na czasy szybkiego rozwoju przemysłu, w tym samochodowego (Detroit), migracji Czarnych na nowoczesną Północ, ale też czasy wielkiego kryzysu gospodarczego (The Great Depression).

Oczywiście potrzebne są też dodatkowe ubarwienia i miejskie (wiejskie?) legendy jak mityczna umowa Johnsona z diabłem na rozstajach dróg zapewniająca muzykowi wielki talent, a także zaznaczenie wpływu jego bluesów na współczesne gwiazdy rocka i muzyki pop.

Świetna książka jakiej jeszcze w Polsce nie było. 

 

 

 

 ALL TEXTS AND IMAGES © PIOTR SIATKOWSKI

 

 

 

 

 

 

 

 



web counter
web counter